Als je in de, soms hele heftige, dynamiek van huiselijk geweld en kindermishandeling een veiligheidsplan gaat maken kun je vast wel een geheugensteuntje gebruiken.
Deze 7 stappen van het veiligheidsplan helpen je met het maken van goed doordachte afspraken.
Stap 1 Orden de informatie die al bekend is en bepaal je volgende stappen
Je begint met het ordenen van alle beschikbare informatie in het raamwerk Samenwerken aan Veiligheid. Zo krijg je zicht op dat wat nodig is om het geweld of de verwaarlozing te doorbreken. Wie moet je bijvoorbeeld als eerste spreken? Welke onderwerpen ga je dan bespreken? Dit hangt allemaal af van de mate van onveiligheid en of er sprake is van acute of structurele onveiligheid.
Stap 2 Situatie in kaart brengen met de betrokkenen
In deze fase maak je contact, creëer je commitment en verzamel je informatie. Wees oprecht nieuwsgierig en houd alle opties open. Laat je niet verleiden tot het innemen van één standpunt. Bedenk altijd dat het ook anders kan zijn dan dat het in eerste instantie lijkt.
Welke zorgen of moeilijkheden ervaren de betrokkenen zelf? Waar maken zij zich zorgen over? Wat vinden zij van de informatie die door anderen gemeld is? Tegelijkertijd luister je naar de mogelijke uitzonderingen en vraag je bewust naar momenten waarop het anders was. Momenten waarop zij iets deden (of juist niet deden) waardoor de situatie rustig en veilig bleef.
Stap 3 Netwerk in kaart brengen
Samen maak je een genogram en/of een sociogram met daarin de gezins- en familieleden, vrienden en kennissen en betrokken professionals. Zo leer je de mensen beter kennen en krijg je zicht op steunbronnen.
Stap 4 Risico-uitspraak en gewenste situatie formuleren
Met betrokkenen (en hun netwerk) bespreek je wat hun grootste zorgen voor de toekomst zijn. Waar zijn zij bang voor dat er kan gebeuren als er niets verandert en mensen zich zorgen blijven maken? Vraag daarna wat zij daarvoor in de plaats willen. Hoe ziet de situatie eruit als de zorgen weggenomen zijn en iedereen tevreden is over de veiligheid. Samen met je collega’s formuleer je zelf ook je risico-uitspraak en de gewenste situatie.
Stap 5 Netwerk Beraad voorbereiden
Bepaal samen welke mensen mee kunnen denken over wat er nodig is voor herstel van de veiligheid of het wegnemen van de zorgen bij anderen (het netwerkberaad). In eerste instantie gaat het om het vormen van een groep mensen die meedenken, plannen maken en die bereid zijn om naar een overleg te komen.
Stap 6 Netwerkberaad
Tijdens een bijeenkomst vul je de informatie die je samen verzameld hebt aan. Aan het netwerk wordt gevraagd hoe zij denken over hoe het gaat. Dit levert nog weer nieuwe informatie op over zorgen en krachten. Daarna maak je met elkaar concrete, praktische afspraken die de veiligheid helpen te herstellen. Deze afspraken vormen het veiligheidsplan. Spreek met elkaar ook af wanneer je weer samen komt en voor welke periode de afspraken gelden.
Stap7 Uitvoering en evaluatie
Het netwerk helpt het gezin bij de uitvoering van het plan. Zij nemen soms (zorg)taken over, observeren hoe het gaat en mogen kritisch zijn en betrokkenen aanspreken op momenten dat het niet goed gaat. En ook complimenten geven wanneer het gaat zoals afgesproken. Tijdens de evaluatie staan 4 vragen centraal; Hoe weegt iedereen de veiligheid nu? Wat gaat er goed? Waar zijn nog zorgen over? Wat moet er gebeuren om de zorgen weg te nemen?
Dit artikel over de 7 stappen van het veiligheidsplan is geschreven door Margreet Timmer
Zelf aan de slag met de 7 stappen van het veiligheidsplan
Het is enorm belangrijk dat je goed zicht hebt op de situatie bij de betrokkenen. De 7 stappen van het veiligheidsplan helpen je daarbij. Maar hoe maak je nu zo’n veiligheidsplan. Wat moet er allemaal in staan? En wat is er nodig om die samenwerkingsrelatie op te bouwen met ouders en kinderen en hen te motiveren om een veiligheidsplan te maken? Je leert het in de vierdaagse training Samenwerken aan Veiligheid (geaccrediteerd voor SKJ 43,60 punten en NVO-NIP 28 punten, V&VN 28 punten, Registerplein 40,5 punten).
De 7 stappen van het veiligheidsplan