Velen van ons vinden het ingewikkeld om seksualiteit bespreekbaar te maken. Dit blijkt uit een eind 2022 door Rutgers uitgevoerd onderzoek naar het bespreekbaar maken van seksualiteit in de zorg. Zij geven aan dat zij behoefte hebben aan meer kennis en kunde en structurele tijd en capaciteit om hier op een goede manier aandacht aan te kunnen besteden.
De jongeren die ik spreek in mijn werk als GZ-psycholoog binnen een FACT-team, zijn echter vaak helemaal niet op zoek naar kennis of kunde. Veel meer hebben zij er behoefte aan dat iemand oprecht nieuwsgierig is naar en aandacht heeft voor hun ervaringen met seksualiteit, hun ideeën en gevoelens hierover en hier op een laagdrempelige, onbevooroordeelde manier met hen over praat. Juist niet als een apart thema, waar extra tijd voor moet worden gemaakt. Maar als onderdeel van hun dagelijks leven, waar op eenzelfde open manier over gesproken kan worden als over school, familie en vriendschappen.
Ook in de trainingen die ik geef over seksuele ontwikkeling en het vlaggensysteem komt naar voren dat de belangrijkste barrières voor het bespreekbaar maken van seksualiteit niet per sé liggen in kennis en kunde, maar meer in een persoonlijke rem, normen en waarden, taboes die worden gevoeld en het ontbreken van een gedeelde visie, waardoor onvoldoende draagvlak gevoeld wordt om hierover te praten.
Ook de angst om een persoonlijke grens over te gaan of iets ‘aan te wakkeren of op te rakelen’ en daarmee de jongere juist te belasten, wordt soms genoemd. Dit maakt ook dat, op dit moment, vaak met name reactief gesproken wordt over seksualiteit, dus als antwoord op vragen van jongeren, in plaats van het bespreekbaar te maken. Juist de remmen die de jongeren hierbij aanvoelen bij hulpverleners, maken het voor hen te moeilijk om het onderwerp ter sprake te brengen.
Dit alles leidt mijns inziens tot gemiste kansen, niet alleen op het vlak van behandeling, maar ook op het vlak van preventie. Gesprekken over seksualiteit in het algemeen en de eigen seksuele ontwikkeling van de jongere in het bijzonder hebben namelijk ook een grote preventieve en signalerende functie met betrekking tot seksueel grensoverschrijdend gedrag en -geweld.
Binnen de trainingen over seksuele ontwikkeling van kinderen en jongeren die ik geef, vind ik het dan ook belangrijk om naast het delen van kennis en het oefenen van vaardigheden, op zoek te gaan naar de persoonlijke barrières en normen en waarden van hulpverleners en daarbij ook draagvlak te creëren voor het bespreekbaar maken van seksualiteit en het ontwikkelen van gezamenlijke visie en normen en waarden binnen teams en organisaties.
Ik hoop dat we toe kunnen naar een situatie waarin zowel hulpverleners als jongeren zelf zich op hun gemak voelen bij het bespreken van seksualiteit en het een logisch en laagdrempelig onderwerp van gesprek wordt. Dat kan veel jongeren helpen op een veilige en positieve manier hun weg te vinden naar seksuele gezondheid.
Geschreven door Tessa Reedijk
Wil je meer weten over het bespreekbaar maken van seksualiteit? Tessa en Evie geven hier regelmatig training over. Op zoek naar een passende training? Neem contact met ons op of meld je aan voor onze training over het Vlaggensysteem. Klik hier voor meer informatie over deze training die we samen met Het LOCK organiseren.
Alvast meer weten? Dan hebben we ook nog een waardevolle podcast voor je. Klik hier om deze te beluisteren.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.
7 oktober komen aandachtsfunctionarissen huiselijk geweld en kindermishandeling, van zeer uiteenlopende organisaties, weer samen tijdens ons special event.
Een dag om samen te leren van successen en dilemma’s maar ook om te ervaren dat je onderdeel bent van een groep professionals met allemaal dezelfde missie.
We maken er een enerverende dag van met interessante uitwisseling en veel interactie.