Veel professionals gebruiken de Drie Huizen tijdens hun gesprekken met kinderen. Het wordt op hele verschillende manier gebruikt en met wisselend resultaat. Hoe dat komt? Het is natuurlijk geen tovermiddel dat altijd zal werken. Maar het kan heel goed komen doordat er te weinig tijd was om je goed voor te breiden. Als je te gehaast het gesprek in gaat zal het daardoor erg moeilijk worden. Het blijft natuurlijk ook belangrijk om je goed af te stemmen op het kind met wie je in gesprek gaat. Het is helpend als je het gesprek samen met de ouders voor kunt bereiden. Maak gebruik van de kennis die zij over hun eigen kind hebben.
Om jou te helpen om nog meer te halen uit je gesprekken met kinderen is er dit artikel over het gebruik van de Drie Huizen; Het huis van de zorgen, het huis van de leuke dingen en het droomhuis. De Drie huizen
- Voor kinderen is het belangrijk dat ze toestemming voelen van hun ouders om met jou in gesprek te gaan over hun thuissituatie. Begin daarom altijd met het motiveren van de ouders. En neem daar de tijd voor want natuurlijk kan het enorm spanend zijn als iemand met hun kind wil praten zonder dat zij daarbij zijn. Onderzoek samen wat de meerwaarde voor hen is om van hun kinderen te horen hoe zij vinden dat het thuis gaat.
- Bespreek ook samen hoe zij hun kind op het gesprek gaan voorbereiden en schrijf dat letterlijk uit of maak een eerste woord en beeldverhaal. Wat is de aanleiding van het gesprek en waar gaan we op terugkijken? En waar willen we naartoe, waarom gaan we samen in gesprek?
- Denk van te voren na over het doel van je gesprek. Dit lijkt een open deur en toch blijft het belangrijk om je doel klein te houden. Bedenk van te voren waar je het over wilt hebben en hoe je dat gaat aankaarten ben het kind. En wat de meerwaarde van het gesprek voor het kind zal zijn. Als dat duidelijk is dan zal een kind meer bereid zijn om met jou in gesprek te gaan.
- Wees directief. Draai er niet omheen en stel gerichte vragen aan het kind. Hoe normaler jij praat over alles wat er aan de hand is bij het kind thuis, hoe makkelijker je het ook voor het kind maakt om met jou te praten. Als je vage woorden gebruikt; “Er zijn mensen die zich zorgen maken over jou en daar ga ik met jou over praten”, of “Er gaan dingen niet goed bij jou thuis, daar wil ik het vandaag met jou over hebben”. Dan heeft een kind in eerste instantie geen idee wat je nou bedoelt maar krijgt hij ook de boodschap; het is erg ingewikkeld om bij naam te noemen waar het om gaat, namelijk: “Ik kom vandaag met jou praten over de scheiding van papa en mama en de ruzies die er nu zijn”.
- De Drie Huizen zijn bedoeld als gespreksmiddel. Een manier waarop het praten over thuis makkelijker wordt. Het tekenen ondersteunt het verhaal dat het kind vertelt en de tekeningen maken een terugkoppeling naar ouders makkelijker. Spoor het kind daarom steeds aan om te tekenen wat er vertelt wordt.
- Het kind zelf kiest waar hij als eerste iets over wil vertellen. Het ene kind vindt het fijn om gelijk te vertellen welke nare dingen hij heeft meegemaakt terwijl een ander kind eerst iets wil vertellen over wat er fijn is in zijn leven. Sluit aan bij wat het kind wil. Merk je dat het kind de moeilijke onderwerpen uit de weg gaat of ontwijkt, maak dat dan zonder oordeel bespreekbaar.
- Wissel af tussen het huis van de zorgen en het huis van de leuke dingen. Dat doet veel meer recht aan de werkelijkheid.
- Als je de indruk krijgt dat het kind vooral aan het vertellen is wat hij van een van de ouders gehoord heeft. Vraag dan hoe het kind dit weet of schakel over naar een ander zintuig. Als een kind vertelt wat hij gezien heeft vraag dan wat hij hoorde.
- Vraag steeds naar specifieke gebeurtenissen en vermijd zoveel mogelijk het praten over algemeenheden. Als je aan een kind vraagt; “Hoe gaat het thuis als er ruzie is?” dan zullen er waarschijnlijk verschillende situaties boven komen en het kind zal van de verschillende momenten een verhaal proberen te maken. Het wordt een stuk makkelijker als je vraagt naar een specifiek moment. Vertel eens over de laatste keer dat er ruzie was, hoe ging dat toen? En gaat het wel eens anders? Vertel eens over een andere keer?
- Wanneer je merkt dat het lastig is om te praten over nare gebeurtenissen kun je overschakelen naar een van de andere Drie Huizen, het huis van de wensen. Door te vragen naar wat er anders is als de problemen weg zijn en de leuke momenten blijven ontstaat er een andere dynamiek en vaak willen kinderen wel vertellen wat hun wensen zijn. De Drie huizen
- De ruimte waarin gewerkt wordt moet voldoende veiligheid bieden voor het kind. Het is belangrijk om niet gestoord te worden tijdens het gesprek. Wanneer er bijvoorbeeld op school gewerkt wordt in de lerarenkamer moet dat goed afgesproken worden met het overige personeel, niet storen betekent ook echt niet binnenkomen. Dat geldt ook als er thuis met het kind gesproken wordt. Hoe vrij is het kind om dan te vertellen? Een meer neutrale ruimte zonder prikkels werkt het fijnste.
Hopelijk helpen deze tips jou weer verder en voelen kinderen ruimte om bij jou hun verhaal te vertellen.
Werk jij ook met behulp van de Drie Huizen? Laat ons weten welke tip voor jou belangrijk is. Of misschien heb je zelf wel aanvullende tips die je met anderen wilt delen. Laat gerust een reactie achter. Dat waarderen we!
De Drie Huizen is onderdeel van Signs of Safety. Margreet Timmer heeft als projectlid binnen het High Risk team van Bureau Jeugdzorg, meegeholpen om Signs of Safety te implementeren binnen de organisatie. In 2006 was Bureau Jeugdzorg Drenthe de eerste die in Nederland met de Signs of Safety aanpak werkte.