5 voordelen van gezamenlijke risicotaxatie
Werken aan het vergroten van de veiligheid van kinderen en hun ouders doen we door samen met alle mensen die rondom het kind of het gezin staan een veiligheidsplan te maken. Het veiligheidsplan richt zich in eerste instantie op het herstellen van de directe veiligheid. Situaties waarin ouders hun kinderen niet hebben kunnen beschermen en de zorg voor hen te kort is geschoten. En daarna of daarnaast richt het veiligheidsplan zich op het werken aan stabiele veiligheid door het aanpakken van de risicofactoren. Wat zijn de 5 voordelen van een gezamenlijke risicotaxatie?
Oplossingsgericht werken
Een risicotaxatie instrument helpt om te onderzoeken welke omstandigheden, welke factoren zorgen voor stress en spanningen waardoor het niet goed is gegaan of waardoor er een kans is dat het in de toekomst niet goed gaat.
Een oplossingsgerichte manier van werken, zoals we bijvoorbeeld doen met Samenwerken aan veiligheid of Signs of Safety, helpt de kennis van ouders, kinderen en netwerk, te verbinden aan de kennis van professionals. Het uitgangspunt is dat de kennis van ouders, kinderen, jongeren onmisbaar is om te komen tot:
- concrete beschrijvingen van het zorgelijk of onveilig gedrag en het beschermend gedrag naar deze kinderen in dit gezin,
- het wenselijk gedrag dat in plaats van het zorgelijk of onveilig gedrag komt waardoor alle mensen die het belangrijk vinden dat het goed gaat met de kinderen gerust zijn over de (veiligheid van de) kinderen,
- een plan op maat met concrete veiligheidsafspraken dat werkt voor dit gezin en deze kinderen.
Naast kennis van ouders, kinderen en het netwerk blijft kennis van professionals van belang. Kennis op het gebied van oplossingsgericht werken, maar ook kennis over wetenschappelijke factoren die samenhangen met een verhoogd risico op kindermishandeling. Die professionele kennis maakt dat je door gaat vragen wanneer er, soms tussen neus en lippen door, een onderwerp aan de orde komt waarvan we weten dat die de kans op kindermishandeling verhoogt. Bijvoorbeeld wanneer er gezegd wordt dat moeder van een borrel houdt of dat ouders schulden hebben.
Werkwijze van doordenken met ouders
Oplossingsgericht werken vraagt om een dialooggericht ‘denken met’. Een risicotaxatie-lijst wordt ingezet door professionals die de kans op (herhaling van) kindermishandeling in een gezin beoordelen, een expertgericht ‘denken over’. Door de inzet van een risicotaxatie-instrument te verschuiven van een ‘denken over’ – werkwijze, naar een oplossingsgerichte ‘denken met’ – werkwijze, kun je de voordelen van de oplossingsgerichte werkwijze en het gebruik van een risicotaxatie-lijst combineren.
Wij hebben hiervoor de COMPLI-kaarten ontwikkeld. Een set kaarten met daarop in eenvoudige taal de risicofactoren (de praatjes) en een set kaarten met pictogrammen van de risicofactoren. Het is een instrument waarmee je samen met de ouder(s) de risicofactoren in kaart brengt.
Wat zijn de 5 voordelen van gezamenlijke risicotaxatie?
- Samen doordenken van de factoren, die zorgen voor stress en spanning in het gezin, zorgt ervoor dat er bij alle betrokkenen duidelijkheid komt over de onderliggende factoren. Met het gezamenlijk doornemen en prioriteren van risicofactoren is er ook een betere basis en meer draagvlak voor het hulpverleningstraject wat je samen met het gezin doordenkt.
- Transparant werken; ‘nothing about us, without us’ vergroot de samenwerkingsrelatie. Je deelt de informatie die je hebt en legt deze naast de informatie van de betrokkenen.
- Je voorkomt blinde vlekken. Je neemt de kaarten een voor een door waardoor er geen onderwerpen vergeten of over het hoofd gezien worden die van belang zijn voor blijvende veiligheid van kinderen.
- Je werkt op een gestructureerde manier waardoor er bij de cliënt minder spanning is en zij open zijn over wat er speelt in hun leven. Het helpt ook om een logische ordening te maken van de interventies die nodig zijn om de zorgen weg te nemen.
- Er is aandacht voor dat wat lastig is en dat wat (al) goed gaat. Er zijn statische en dynamische risicofactoren. Steeds weer vraag je of een factoor speelt, op welke manier het voor stress zorgt, wat al goed gaat en welke veranderingen zijzelf voor ogen hebben.
Geschreven door Arianne Geuze en Margreet Timmer