Wanneer is opvoederschap goed genoeg?

Goed genoeg ouderschap, goed genoeg opvoederschap

Wanneer is opvoederschap of ouderschap goed genoeg?

Wat heeft een jeugdige nodig om zich optimaal te ontwikkelen? Dat is een vraagstuk waar jij regelmatig mee te maken krijgt. ‘Goed genoeg ouderschap /opvoederschap’ speelt daarbij een belangrijke rol.

Maar hoe bepaal je nu wanneer opvoederschap goed genoeg is?

Goed genoeg opvoederschap hangt van meerdere factoren af. Om die factoren te kunnen bepalen is een gedegen analyse noodzakelijk. Een analyse waarin de ontwikkeling van het kind centraal staat, in relatie tot de vaardigheden van opvoeders en gezins- en omgevingsfactoren.

Welke voorwaarden zijn er, voor goed genoeg opvoederschap?

Om deze analyse zo puur (evidence based) mogelijk te maken zijn er 14 condities voor goed genoeg opvoederschap opgesteld. Deze condities zijn:

  1. Adequate verzorging
  2. Veilige fysieke directe omgeving.
  3. Affectief klimaat.
  4. Ondersteunende flexibele opvoedingsstructuur.
  5. Adequaat voorbeeldgedrag door ouders
  6. Ouders hebben interesse in hun kind, in zijn leefwereld en persoon.
  7. Continuïteit in opvoeding en verzorging, toekomstperspectief.
  8. Veilige fysieke wijdere omgeving
  9. De behoeften, wensen, gevoelens en verlangens worden serieus genomen
  10. Sociaal netwerk
  11. Scholing en opleiding en de gelegenheid persoonlijkheid en talenten te ontplooien
  12. Omgang met leeftijdgenoten
  13. Adequaat voorbeeldgedrag in de samenleving
  14. Stabiliteit in levensomstandigheden, toekomstperspectief.

Deze condities hebben een ‘opbouw’ want er zijn condities die noodzakelijk zijn voor de basis veiligheid (bestaanszekerheid) en condities die zich richten op doorontwikkeling.

Wat kun je met deze 14 condities?

Het kunnen toepassen van deze condities betekent voornamelijk de dialoog aangaan, over de voorbeelden en interpretatie van deze condities. Wat is hierin de maatschappelijke bodemlaag? Maar vooral ook wat is hierin de ontwikkelingsbehoefte van het kind?

Om ‘goed genoeg’ te kunnen bepalen, is daarnaast dus kennis van ontwikkelingstaken nodig; welke taken en vaardigheden zijn nodig om tot ontwikkelen te komen en wat vragen jeugdigen in hun verschillende leeftijdsgebieden aan bedding?

Waar moet je verder nog rekening mee houden in de bepaling van ‘goed genoeg opvoederschap

Naast de methodische en theoretische analyse zijn er nog fundamentele andere belangrijke aspecten; goed genoeg opvoederschap wordt altijd bepaald in relatie tot het gezinssysteem en de omgeving. Omgeving is bepalend voor ons gedrag. Immers; er is een verschil tussen wat een vis nodig heeft die zwemt in de zee of een vis die zwemt in een riool. Dit vraagt echt om een systemisch bril; verandert de omgeving dan verandert zeer waarschijnlijk ook gedrag.

De invloed van je eigen oordelen

Daarnaast krijg je te maken met je eigen oordeelsvorming, normen en beoordelingskader. Bewust zijn van die emoties, gedachten en invulling van ‘goed genoeg’ maakt het mogelijk de dialoog te starten en soms ook te herijken over wat goed genoeg is.

Het bespreekbaar maken van ‘goed genoeg’ gaat in eerste instantie uit van feiten en daarna van wensen, verwachtingen en toekomstvisies. Dit vraagt om samenwerking, de dialoog voeren over kwetsbaarheid en tijd nemen om aan te sluiten in het maken van contact.

Bewust zijn van oordelen over het principe van ‘goed genoeg ouderschap’

Regelmatig krijgen we te maken met oordeelsvorming over het principe goed genoeg. Zijn we in staat om ons bewust te zijn van die oordelen en tegenoverdracht die daarin plaats vindt? Het is belangrijk daarin samen de dialoog levendig te houden over de macht en invloed die we als jeugd en gezinsprofessionals hebben in de beoordeling van goed genoeg.

Wanneer is  er dus sprake van ‘goed genoeg ouderschap’?

Al deze factoren zijn van belang bij het bepalen of opvoederschap ‘goed genoeg’ is:

• Kennis van ontwikkelingstaken en behoeften van het kind.

• Opvoedingsvaardigheden van opvoeders.

• Gezin en omgevingsfactoren.

• De wisselwerking tussen ontwikkelingstaken, opvoedingsvaardigheden en omgevingsfactoren. Hoe staan deze in relatie tot elkaar? En hoe verhoudt de geschiedenis zich tot de actuele stand van zaken?

• Vaardigheden om het gesprek over kwetsbaarheid te voeren, waarin er bewustzijn is van de eigen normen en waarden (het erkennen dat er hoe dan ook blinde vlekken zijn en oordeelsvorming).

• Samenwerking met het gezin; om een gezamenlijke ‘goed genoeg’ te kunnen bepalen.

• Collegiale toetsing; feedback en feedforward. Een kritische vriend die je ondersteunt in het proces en het uitzoomen binnen de sociaal maatschappelijke context.

• Bewustwording van omgevingsnormen die ons denken beïnvloedt.

• Kennis van bestaanszekerheid; om te kunnen ontwikkelen is er in eerste instantie bestaanszekerheid nodig.

Geschreven door Summer Koster

Wil je alles weten over goed genoeg opvoederschap in kwetsbare gezinnen? Volg dan bij Summer de training Kwetsbaar gezin, goed genoeg opvoederschap.

Deel deze pagina
Meer blogberichten
Blog
25 maart 2024
Het woord en beeldverhaal, Words and Pictures, is oorspronkelijk bedoeld om zorgen en moeilijke situaties aan kinderen uit te leggen...
Blog
24 maart 2024
Netwerkberaad gedwongen kader: een waardevol instrument voor beweging in vastgelopen situaties Het klinkt vaak makkelijker dan het is: ‘samenwerken met...
Blog
10 maart 2024
Er is onveiligheid, huiselijk geweld en/of kindermishandeling en wat is dan de rol van de aandachtsfunctionaris? Tijd voor actie. Tijd...