Ode aan de kritische vriend; de Aandachtsfunctionaris Huiselijk Geweld en Kindermishandeling

Reflectieve, kritische vrienden, we kunnen niet zonder hen. Ze houden je scherp, wijzen je op kansen en hiaten in het proces. Ze geven gericht feedback en steunen je als het vuur te heet is.

Kritische vrienden zijn de collega’s die kritische vragen stellen en meedenken en ondersteunend zijn. Die je plannen of resultaten meelezen en procesgerichte vragen stellen.

Kritische vrienden kunnen zich echt verbinden met alle delen in het systeem. Ze  stellen dus kritische vragen over alle partijen en blijven meedenkend, betrokken en opbouwend.

Voldoende kritische vrienden

Iedere organisatie heeft een belangrijke taak om te zorgen dat teams voldoende kritische vriend-faciliteiten en capaciteiten hebben. En jij als professional hebt de taak om je, vanuit verbinding, als kritische vriend op te stellen, ook als het spannend is!

Laatst gaf ik samen met Margreet Timmer een training aan vertegenwoordigers van gemeenten, sociale teams en regionale projectleiders. Daar hebben we het zaadje van de kritische vrienden geplant.

Dus wat ons betreft; een ode aan de kritische vriend omdat zij ervoor zorgen dat we groeien, ontwikkelen en het best mogelijk resultaat blijven behalen. Omdat we ons verbonden en geïnspireerd voelen.

De aandachtsfunctionaris in de rol van kritische vriend

De aandachtsfunctionaris krijgt ook steeds meer een actieve rol als veiligheidsadviseur bij casuïstiek waarin onveiligheid een rol speelt en er vanuit het gedachtengoed van samenwerken aan veiligheid gewerkt wordt. Ook dit vraagt weer hernieuwde kennis en vaardigheden. Want hoe verhoud je je tot collega’s als je allemaal gelijk en gelijkwaardig bent en jij toch een extra rol hebt als Kritische vriend.

‘Het zal wel niet’

Hoe houd je als kritische vriend je tools scherp en je vaardigheden up-to-date?

Allereerst erkennen dat er bij het herkennen van signalen van huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel misbruik een stemmetje is dat zegt dat het niet waar is, of niet waar kan zijn. Omdat ons brein ons wil beschermen.

In de presentatie Onbestaanbaar waar legt Aafke Scharloo het weer duidelijk uit, ons brein wil ons beschermen. Het eerste mechanisme dat we hebben bij signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling en misbruik is ‘Het zal wel niet’ of ‘het is niet waar’.

Als je weet dat je brein dit doet om je te beschermen en dat het een mechanisme is dat we bijna allemaal hebben, dan geeft het je ook de verantwoordelijkheid om ernaar te handelen. Om het juist bespreekbaar te maken en te houden.

Tips voor een tegengeluid als kritische vriend

De aandachtsfunctionaris weet dat het zo werkt en zal dus alla kritische vriend ook een tegengeluid laten horen.

Enkele tips die daarbij helpen:

  • Wissel tijdens de intervisie af met verschillende werkvormen, waarbij er vooral ook uitgenodigd wordt om een ander perspectief en een ander geluid te laten horen.
  • Maak gebruik van de Tool Samen onderweg naar stabiele veiligheid, een hulpmiddel voor de casuïstiek bespreking.
  • Zorg voor regelmatige bijscholing, bijvoorbeeld door het volgen van masterclasses.
  • Sta regelmatig stil bij succesvolle stappen in het signaleren van huiselijk geweld en kindermishandeling en bespreek wat het verschil maakte.
  • Bespreek de feitelijke cijfers; welke cijfers zijn er bekend en welke interpretatie geven we daaraan? Wat zeggen de cijfers eventueel, over ons werk en waar we extra aandacht aan moeten besteden?

Op 11 april gaf Summer Koster een webinar voor AUGEO over het objectief signaleren van huiselijk geweld en kindermishandeling. De inschrijvingen voor het webinar waren al snel vol, dus heb je het gemist en wil je het onderwerp graag zien? Laat het ons weten want op 12 september geeft Summer een soortgelijke online masterclass voor het LOCK. Hou daarom ook de masterclasses van Het LOCK in de gaten voor passende inspiratie en bijscholing.

Wil je je verdiepen in de functie Aandachtsfunctionaris huiselijk geweld en kindermishandeling? En daarmee de kritische vriend zijn van je collega’s en de organisatie? Sluit dan aan bij de training aandachtsfunctionarissen.

Ben je al Aandachtsfunctionaris en wil je graag meer handen en voeten geven aan je functie, contact en verbinden met  Aandachtsfunctionarissen in andere organisaties en tips en tools om aandacht voor de Meldcode op de kaart te houden binnen jouw organisatie, meld je dan aan voor het Special Event voor Aandachtsfunctionarissen op 9 oktober in Utrecht.

Geschreven door Summer Koster

Deel deze pagina
Meer blogberichten
Blog
11 april 2025
Tijdens het NVR-congres over geweldloos verzet op 4 en 5 april 2025, 𝑇ℎ𝑒 𝐶𝑜𝑢𝑟𝑎𝑔𝑒 𝑜𝑓 𝐶𝑜𝑛𝑛𝑒𝑐𝑡𝑖𝑛𝑔 𝐴𝑢𝑡ℎ𝑜𝑟𝑖𝑡𝑦 – 𝑁𝑜𝑛 𝑉𝑖𝑜𝑙𝑒𝑛𝑡...
Blog
25 maart 2024
Het woord en beeldverhaal, Words and Pictures, is oorspronkelijk bedoeld om zorgen en moeilijke situaties aan kinderen uit te leggen...
Blog
24 maart 2024
Netwerkberaad gedwongen kader: een waardevol instrument voor beweging in vastgelopen situaties Het klinkt vaak makkelijker dan het is: ‘samenwerken met...