Neem jij nog voldoende tijd voor reflectie en ontwikkeling?

Neem jij nog voldoende tijd voor reflectie en ontwikkeling?

Het thema dat de laatste tijd vaak terugkomt in de gesprekken die ik heb met verschillende professionals voor de podcast van TIMM Consultancy is reflecteren op je eigen handelen. Steeds weer wordt benadrukt hoe belangrijk het is om de tijd te nemen, om stil te staan bij je eigen handelen. Pas dan kun je de ander goed helpen.  Daarom een artikel over reflectie en ontwikkeling voor jeugdprofessionals.

(Werk)druk

We zien hoe druk de jeugdprofessionals het hebben. Met alle goed intenties nemen zij allemaal een enorme hoeveelheid taken en verantwoordelijkheden op zich. Door de hoge werkdruk en het grote verantwoordelijkheidsgevoel, lopen professionals lang door. De jeugdprofessionals zeggen niet snel nee (of misschien wel nooit) als er een gezin is die hulp nodig heeft. De werkdruk is momenteel enorm hoog doordat collega’s uitvallen, en de crisissituaties in de gezinnen toenemen. Maar ook doordat werk en privé door het vele thuiswerken volledig door elkaar lopen. Je echt focussen op één taak is daardoor erg lastig geworden. Fragmentarisch werken ligt hierdoor op de loer.  

Hierdoor komt de zorg voor gezinnen waar sprake is van geweld of verwaarlozing in gevaar. Ondanks de enorme inzet en gedrevenheid van de jeugdzorgprofessionals die echt doen wat ze kunnen. 

Om geweld te stoppen is het belangrijk dat je patronen herkent, dat je kwetsbare situaties goed in kaart brengt, dat je procesmatig werkt maar ook dat je steeds in staat bent om maatwerk te leveren en dat lukt pas als je met volle aandacht bij het gesprek bent en oprecht kunt luisteren. Wanneer dat niet lukt blijf je achter de feiten aanlopen en blijf je brandjes blussen. En dit alles kost tijd, heel veel tijd. Hier lijkt sprake te zijn van een parallelproces. Dat wat nodig is in de gezinnen om de veiligheid te herstellen is ook nodig om je werk goed te doen; reflectie, tijd, steun en samenwerken! 

Patronen doorbreken  

Als je iets wilt veranderen dan moet je patronen doorbreken. Want; als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg! En je patronen veranderen dat is enorm lastig. Denk maar aan alle goede voornemens die je wel eens uitgesproken hebt. Hoeveel zijn daarvan gelukt!  

Om echt dingen te veranderen in he leven is het belangrijk dat er sprake is van interne motivatie, je moet iets echt graag willen. Maar je hebt ook steunbronnen nodig. Mensen die je aanmoedigen, die je steunen wanneer het even lastig is maar die ook samen met jou je successen vieren.  

In de gezinnen willen we patronen van irritaties, frustraties en stress die leiden tot escalaties of passiviteit doorbreken. We willen samen met de cliënt de rust nemen om gedetailleerd in kaart te brengen wat er gebeurd is. Daar is een kalm brein en oprechte aandacht voor nodig. 

Datzelfde is nodig om je eigen werkprocessen te onderzoeken. Kijken of je kunt stoppen met rennen en vliegen en beginnen (of weer starten) met dat wat werkt en nodig is.  Tijd voor reflectie en ontwikkeling voor jou als jeugdprofessional.

Kwetsbare situatie in kaart brengen  

Het is niet fijn wanneer het niet goed met je gaat. Het bespreken van je kwetsbaarheid vraagt om een bepaalde mate van vertrouwen in de ander. Het vertrouwen dat de ander je serieus neemt en naar je luistert. Maar ook dat de ander tijd voor je heeft en je ziet. Het vele thuis werken maakt het contact met je collega’s anders, je moet meer moeite doen om elkaar te zien en spreken. Het vanzelfsprekend met elkaar meekijken en meeluisteren tijdens gesprekken is veelal weggevallen. Er is nu extra aandacht nodig om de onderlinge contacten te onderhouden en ruimte te maken voor elkaar. 

Misschien kun je ook nu toch samen pauze nemen en in de middagpauze elkaar toch even opzoeken om samen een wandeling te maken. Desnoods niet fysiek samen maar via een online connectie. Bel elkaar af en toe ook even op zonder dat er een aanleiding is laat elkaar weten dat je er bent.  

Procesmatig werken 

Keuzes maken doe je de hele dag door. Om samen met de ander te komen tot een gedragen besluit doorloop je een bepaald proces. Je bespreekt de huidige situatie en kijkt wat er goed gaat en wat niet, je vraagt door op de impact en onderliggende behoeften of wensen, je wikt en weegt samen, stelt je doelen en bedenkt wat er nodig is om de doelen te behalen.  

De casuïstiekbespreking is het moment om met elkaar de tijd te nemen om casussen te bespreken en om samen de stappen te doorlopen (Zie ook: Samen onderweg naar Stabiele veiligheid, hulpmiddel voor de casuïstiekbespreking). Ook nu we online vergaderen. Het vergt iets meer creativiteit maar ook nu zijn er verschillende mogelijkheden om toch gestructureerd met elkaar de casussen door te spreken. 

Nieuwe initiatieven 

Herken jij als jeugdprofessional dat het momenteel moeilijker is om tijd te nemen voor reflectie en ontwikkeling? Of heb je juist nieuwe manier ontdekt? 

Ik heb ook zeker niet het antwoord maar zou heel graag de good-practices willen horen van professionals of organisaties die de tijd en ruimte nemen om te reflecteren op hun werk. Hoe lukt jullie dat en welke lessen zouden anderen hieruit mee kunnen nemen? Lukt het jou om nee te zeggen als je het druk hebt? Heb je dan mogelijkheden om anderen in te schakelen? Of heb je andere manier gevonden om je werk  

Laat het vooral weten zodat we deze kennis door kunnen geven. Misschien kunnen we een keer samen in gesprek voor een podcast! 

Dit artikel is geschreven door Margreet Timmer 

Zoek je meer informatie over Reflectie en ontwikkeling voor jeugdprofessionals?

Kijk dan bij het aanbod actuele trainingen en opleidingen over dit onderwerp. 

Ben je ook zo dol op podcasts luisteren? We hebben een podcast opgenomen over het Moreel beraad.

Iedere jeugd- en gezinsprofessional heeft in zijn werk te maken met botsende belangen. Het handelen of niet handelen heeft altijd gevolgen. Er zijn genoeg situaties waarin er zowel voor het een als ook voor het ander iets te zeggen is.

Herken je dit in je eigen werk dan heb je wellicht veel aan het moreel beraad. Dat helpt om op methodische en gestructureerde wijze diverse handelingsalternatieven naast elkaar te leggen om te komen tot onderbouwde en gedragen besluitvorming.

Je hoort Summer Koster en Margreet Timmer.

Deel deze pagina
Meer blogberichten
Blog
25 maart 2024
Het woord en beeldverhaal, Words and Pictures, is oorspronkelijk bedoeld om zorgen en moeilijke situaties aan kinderen uit te leggen...
Blog
24 maart 2024
Netwerkberaad gedwongen kader: een waardevol instrument voor beweging in vastgelopen situaties Het klinkt vaak makkelijker dan het is: ‘samenwerken met...
Blog
10 maart 2024
Er is onveiligheid, huiselijk geweld en/of kindermishandeling en wat is dan de rol van de aandachtsfunctionaris? Tijd voor actie. Tijd...