Deze keer is Margreet in gesprek met Danielle Steggink. Danielle vertelt over hoe zij het lijf door bewegen en lichaamservaringen, inzet als ingang bij kinderen die traumatische ervaringen hebben meegemaakt. Ervaringen worden opgeslagen in je lijf. Hierdoor ontstaan stressreacties. Naast EMDR en cognitieve gedragstherapie is er soms meer nodig om deze kinderen te behandelen.
“Je lijf is heel erg betrokken, je kunt niets doen zonder je lijf. Je hebt de nare gebeurtenis ook beleeft met je lijf. Je lijf geeft ook lichamelijk reacties op stress. ‘Uit je raampje gaan’ oftewel vechten of vluchten is ook een fysieke reactie. Je hebt je lijf nodig voor een vlucht- of vechtreactie. Als dat niet lukt, bevries je, ook dat doe je met je lijf. Deze reacties worden ingezet door je lijf, voordat je er over na hebt kunnen denken.”
Normaal gesproken wordt een kind rustig door contact, door nabijheid, als ze veel stress ervaren in hun lijf. Bij de meeste kinderen die Danielle in haar praktijk ziet is dit heel anders. Deze kinderen vinden direct contact juist heel eng.
“Ritmisch spel helpt. Bijvoorbeeld het overstuiten van een bal of het lopen of springen door de ruimte. Je gaat stapje voor stapje en waar iets lukt, ga je weer verder kijken wat een volgende stap zou kunnen zijn. Zo kan het kind het eerst fijn vinden om achter elkaar te bewegen, vervolgens misschien naast elkaar en zo bouw je door totdat je elkaar misschien fysiek tegenkomt in de ruimte. Als ook dit gelukt is, lukt misschien een high-five.”
Waar het ene kind stilletjes wordt en zich zoveel mogelijk onzichtbaar wil maken, zal het andere kind juist opvallend gedrag vertonen.
Als je veel of vaak nare dingen meemaakt, bijvoorbeeld door structureel huiselijk geweld, ontwikkel je lichamelijke stressreacties, dit kan ook op de langere termijn gevolgen lichamelijke hebben. Je kunt al stress reacties krijgen omdat je bang bent dat het weer zal gebeuren. Je kunt dan niet meer ontspannen. Je lijf bereidt zich al voor op eventueel geweld. Zelfs als een kind op school zit, kan een kind al stressreacties vertonen omdat het nog beelden heeft van wat er al gebeurt is of al bezig is met wat er misschien gaat gebeuren. Telkens is er dus de stress en de spanning in het lijf.
Kinderen die veel stress ervaren kunnen bijvoorbeeld ook hun schouders optrekken of steeds oplettend om zich heen kijken wat er in de omgeving gebeurt. Je gaat scannen op gevaar. Dit doet je lijf, je bent je er vaak niet bewust van. Hierdoor ontstaan patronen in gedrag. Er hoeft maar iets te gebeuren, een kind dat te dicht langs je loopt of een bepaalde blik geeft, of je vecht-vlucht reactie wordt al getriggerd.
Deze stressreacties door trauma maken op de lange termijn dat er patronen ontstaan in gedrag van een kind. Hoe maak je dit onbewuste patroon zichtbaar?
“Sommige cliënten voelen heel weinig, terwijl ze wel het gevoel hebben dat ze veel voelen. Je kunt oefeningen doen met het lijf of met kracht. Zodat ze hun lijf weer voelen, hun spieren gebruiken. Langzaamaan ga je kijken ‘wat je weer wakker kunt maken’ in het lijf. Spierspanning door kracht is een heel andere spanning dan de spanning die veroorzaakt wordt door stress. Stukje bij beetje kunnen ze dan weer opnieuw leren voelen.”
Over Danielle; Zij is vanaf 1987 werkzaam als psychomotorisch therapeut, vooral met jonge kinderen. Sinds 2009 is zij werkzaam bij Kinder- en Jeugdtraumacentrum in Haarlem.
Veel luisterplezier!
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.