Bij een veiligheidstaxatie breng je de feitelijke, actuele zorgen in kaart. Als het gaat over een veiligheidstaxatie bij vermoedens van kindermishandeling, gaat het over het feitelijke, actuele gedrag van ouders richting hun kinderen. Het kan bijvoorbeeld gaan over ouders die vaak ruzie maken in bijzijn van de kinderen waar de kinderen bang, stil of verdrietig worden, ouders die slaan, schoppen of duwen waardoor de kinderen zich pijn doen, geen aandacht of toezicht voor de kinderen waardoor de kinderen in gevaarlijke situaties terechtkomen of zij zich niet geliefd of gewaardeerd voelen door hun ouders, ouders die na de scheiding ruzie blijven maken waardoor de kinderen het gevoel krijgen dat ze tussen hun ouders moeten kiezen. Doordat de kinderen nu schade oplopen en zich niet goed ontwikkelen is het belangrijk om direct de onveiligheid aan te pakken en de eerste veiligheidsafspraken te maken.
Door de veiligheid te herstellen ontstaat er weer rust en ruimte om samen te onderzoeken wat maakt dat het ouders nu niet lukt om de ouder te zijn die ze graag willen zijn. Wat maakt dat zij onder spanning staan en handelen op een manier die niet oké is voor hun kinderen. Je wilt in kaart brengen welke omstandigheden, gebeurtenissen of vaardigheden zorgen voor stress en spanningen in de thuissituatie.
Het is dan tijd voor een uitgebreide risicotaxatie. Vanuit wetenschappelijke kennis zijn er risicotaxatie-instrumenten ontwikkeld. Deze geven een overzicht van de factoren die kúnnen leiden tot het mishandelen of verwaarlozen van de kinderen. Het hoeft niet te leiden tot het niet goed behandelen van de kinderen. Dat maakt dat het erg belangrijk is om tijdig deze factoren in kaart te brengen. Om er zo samen achter te komen wat zorgt voor een onbalans. Waardoor ouders overbelast zijn of een te kort lontje hebben en reageren op een manier die niet oké is voor de kinderen.
De LIRIK, ARIJ, CFRA en de CARE-NL. De CARE-NL bestaat uit 18 risicofactoren die in wetenschappelijk onderzoek bewezen samenhangen met verhoogd risico op kindermishandeling. Ze worden verdeeld over vier domeinen en een risicofactor: 8 ouderfactoren, 3 ouder-kindfactoren, kindfactor, 5 gezinsfactoren en een risicofactor van (een vermoeden van) seksueel kindermisbruik.
Als professional kun je op basis van de informatie die je in het dossier van het gezin vindt een risicotaxatie invullen. Dit vul je aan met eigen observaties of observaties van anderen. Het is belangrijk om meerdere bronnen te raadplegen. In onze aanpak echter vinden we het enorm belangrijk dat je de risico’s in dialoog met de ouders in kaart brengt. Dat betekent dat jezelf kennis moet hebben van de factoren en deze moet kunnen bespreken met de ouders. Je legt de factoren voor aan ouders, vraagt of deze speelt in hun leven, hoe zij hiermee omgaan, wanneer deze factor voor stress zorgt, wat de uitzonderingen hierop zijn en welke verander wensen zij hierin zelf hebben. Als alle factoren in kaart gebracht zijn bespreek je samen welke factor de meeste stress geeft en als eerste aangepakt moet worden.
In het oplossingsgericht werken binnen de jeugdzorg is het gebruik van een risicotaxatie-lijst voor kindermishandeling geen vast onderdeel van het assessment. Dat is jammer want naast het voorkomen van ‘blinde vlekken’, biedt het gezamenlijk doornemen en prioriteren van risicofactoren een betere basis en meer draagvlak voor de veiligheids- en hulpverleningsplannen die je met het gezin maakt.
Blog geschreven door Margreet Timmer
We hebben meerdere trainingen opgenomen in ons aanbod over Veiligheidsplanning en risicotaxatie. We hebben verschillend etrainers die zich al jaren gespecialiseren op dit thema. Klik op onderstaande button voor meer informatie over de trainingen.
Wil je meer weten over risicotaxatie? Arianne Geuze vertelt in deze podcast meer over wat risicotaxatie is en hoe je, samen met ouders, de risicofactoren in kaart kunt brengen. Arianne is gedragsdeskundige, heeft een eigen praktijk en werkte bij de Raad voor de Kinderbescherming.
Veel luisterplezier!
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.