Als het gaat om het maken van veiligheidsplannen met gezinnen wordt er in Nederland gewerkt met verschillende methodieken. Zo hebben we Signs of Safety, Samenwerken aan Veiligheid, Werken aan Veiligheid, de Top 3 maar ook nog andere methodieken, Hoe bepaal je dan met welke methodiek je gaat werken. Weet jij het soms ook even niet meer? Is het een nu beter dan het andere?
Door de jaren heen heb ik met verschillende methodieken gewerkt en er zijn wel accent verschillen maar de belangrijkste uitgangspunten komen wat mij betreft erg overeen.
De methodiek waarmee je werkt
Volgens mij maakt het niet veel uit met welke methodiek je werkt. Als je een diepgaand begrip hebt van de onderbouwing van de stappen maakt het bijvoorbeeld niet per se uit welk schema je gebruikt. Doorloop je de stappen zonder te begrijpen waarom je doet wat je doet dan wordt het gevaarlijk. Dan loop je het risico dat er gewerkt wordt aan schijn veiligheid. Op papier klopt het allemaal maar in de praktijk helpt het plan niet om de onveiligheid te doorbreken.
Bij het werken met gezinnen waar sprake is van huiselijk geweld en/of kindermishandeling gaat veel meer om je houding. Het contact dat je maakt met de betrokkenen. De ruimte en tijd die je neemt om stap voor stap te werken aan Veiligheid. Maar ook de manier waarop je gefaciliteerd wordt door je organisatie.
Signs of Safety – Rigor and Grace
Voor mij is het belangrijk dat je vanuit een duidelijke visie werkt. Een visie die aandacht heeft voor de houding van waaruit je werkt. Andrew Turnell van Signs of Safety had het altijd over Rigor and Grace. Je moet enorm veel empathie en compassie voelen voor de mensen met wie je werkt en tegelijkertijd moet je heel stevig zijn. Stevig zijn in het niet zomaar loslaten van je zorgen en kunnen verdragen dat je bijna nooit zeker weet wat er gebeurd is. Dat je er daarom enerzijds vanuit gaat dat er iets heel ernstigs gebeurd kan zijn en anderzijds dat het kan zijn dat er sprake is van een misverstand. Het plan dat je maakt zal daarom ook altijd streng en duidelijk genoeg zijn zodat je zeker weet dat er niet opnieuw iemand letsel op kan lopen én dat de vermoedelijke pleger beschermd is tegen nieuwe beschuldigingen.
Een belangrijke uitspraak van Eileen Monro die hierbij past is;
The single most important factor in minimizing error in child protection practice is to admit that you may be wrong.
Een andere belangrijke uitspraak binnen Signs of Safety gaat over veiligheid. Want veel mensen vragen zich af hoe je weet of je plan werkt en wanneer je los kunt laten. De definitie van veiligheid die gebruikt wordt is;
Veiligheid bestaat uit krachten die in de loop van de tijd als bescherming gedemonstreerd worden in relatie tot de zorgen.
Daarom zijn de evaluatiegesprekken ook zo belangrijk. Daar krijg je zicht op de stappen die gezet zijn. Tegenover iedere zorg die er is wil je voorbeelden horen van hoe het nu, anders gaat, dat het lukt om bij frustratie en irritatie iets anders te doen dan eerder. Niet meer boos wegstampen, met deuren of spullen gooien maar dat doen wat je in je veiligheidsplan hebt afgesproken.
En wat mij betreft is een afspraak altijd iets dat afgesproken wordt tussen 2 of meer personen en niet een eenzijdig opgestelde regel. Wanneer dat nodig is dan stel je veiligheidsvoorwaarden of bodemeisen op.
Werkzame elementen
Ik ben erg benieuwd of het verschil echt zit in de methodiek die je gebruikt of dat het afhangt van hele andere factoren. Heb jij met verschillende methodieken gewerkt? Zou je dan je ervaringen willen delen? Wat zijn volgens jou de werkzame elementen?
Is het raamwerk of het schema dat je gebruikt van invloed, de kwaliteiten en vaardigheden die jij hebt, de mate waarin je door je organisatie gefaciliteerd wordt, de randvoorwaarden of de ruimte die je krijgt voor reflectie?
Daar zou ik de komende tijd graag meer onderzoek naar willen doen. Werk je met Signs of safety, Samenwerken aan veiligheid/partnering for safety, the Resolutions Approach, Top 3 methodiek, Verve, SAVE of een andere manier en heb je zin om bij te dragen stuur me dan een berichtje.