Weerstand; hoe ga je daarmee om?

We hebben allemaal in ons werk te maken met ‘weerstand’ of andere verwachtingen van inwoners.

Bestaat weerstand eigenlijk wel?

Vanuit het oplossingsgerichte gedachtengoed, bestaat weerstand niet maar heeft weerstand een boodschap: wat je nu doet, of wat er nu gebeurt past niet bij mij. Dat is feitelijk geen weerstand je kunt het zien als een regieaanwijzing; dat wat we nu samen doen of bespreken werkt niet voor mij. Een aanwijzing dat het gesprek of de ander iets anders nodig heeft.

Redenen voor weerstand:

• De ander ziet het belang er niet van in en is niet gemotiveerd voor hetgeen jij te bieden of te vertellen hebt.

• De ander vindt het niet leuk of inspirerend wat je te bieden hebt.

• Er zijn praktische belemmeringen.

• De ander is met andere verwachtingen of doelen gekomen en is misschien bang (om iets te verliezen)

• Je gaat te snel richting een oplossing die jij voor ogen hebt. De ander krijgt geen ruimte om zelf te ontdekken wat hij wil of wat daarvoor nodig is.

• De ander voelt zich niet serieus genomen. Je neemt bijvoorbeeld niet voldoende tijd om de zienswijze van de ander echt te begrijpen.

• De ander heeft (nog) niet de juiste informatie en kan de keuze nog niet maken

• De ander voelt zich klein of minderwaardig. Dat kan komen doordat jij je onbewust te veel opstelt als de expert die het probleem komt oplossen.

Tips om aansluiting te vinden

Hieronder een aantal tips over hoe je de aansluiting wel kunt vinden en daarmee de gevoelens van weerstand kunt te verminderen.

• Allereerst, zit iemand tegen over je, neemt de persoon de telefoon op of is er een antwoord op de email, dan is er een vorm contact, een vorm van samenwerking. En het maken van contact, het echt willen zien en horen van de ander daar begint het mee. Hoe zit iemand erbij, welke verwachtingen heeft de ander, welke hoop of vrees speelt er door het hoofd van de ander? Bespreek dat eerst. Benoem daarna met welke wensen en verwachtingen jij naar dit gesprek bent gekomen.

• Check ook af hoe de ander het gesprek vindt gaan. Neem de ander en zijn feedback of opmerkingen serieus. Zo kun je samen werken aan de werkrelatie.

• Benoem wat je ziet en hoe je dat interpreteert, check af of dat klopt. Onderzoek waar de weerstand vandaan komt en welke ideeën de ander heeft om de weerstand weg te nemen of te verminderen.

• Toon begrip, iedereen heeft wel eens geen zin in iets, respecteer dit. Wellicht is het niet het juiste moment voor dit gesprek of voor dit onderwerp.

Hoe buig je het om?

1. Ga gezamenlijk op zoek naar wat iemand wel wil. Wanneer je de intrinsieke motivatie aan kunt boren, verdwijnt de weerstand sneller.

2. Bespreek praktische belemmeringen en alternatieven. Er zijn altijd meer scenario’s. Vraag hier actief naar en zet eventueel de verschillende scenario’s op een rijtje. Laat de ander eigen keuzes maken. Ook als dat iets is waar jij niet voor zou kiezen.

3. Bespreek wat de persoon zelf kan doen om praktische belemmeringen te verhelpen (wie of wat is hiervoor nodig). Geef daar ook de tijd voor. Het hoeft niet allemaal in een gesprek te gebeuren. Het gesprek is stap 1, je bekijkt de situatie van alle kanten. Zet voor- en nadelen op een rijtje en vervolgens kan het helpend zijn om de tijd te geven om het met anderen te bespreken of om er wat langer over na te denken.

4. Heb oog voor de verlieservaring, vraag door naar de specifieke wens en bespreek gezamenlijk hoe de verlieservaring gering kan zijn. Soms zijn er meer wegen die naar Rome leiden.

5. Reflecteer en bespreek: heb je mandaat? Geeft de ander je het mandaat om…en zo ja waar heb je mandaat over?

6. Hoe is je werkrelatie, wat zou jij kunnen inzetten voor een betere werkrelatie, wat zou er gebeuren als je dit ook aan de ander zou vragen?

7. Oh en vergeet vooral niet; je kunt altijd terug naar start! Is het voor beiden helder waarom je met elkaar in gesprek gaat? Zijn de verwachtingen uitgesproken?

Wil je meer aan de slag met samenwerking in het sociaal domein, reflectie over jouw rol en tools om tot een betere afstemming met de inwoner, complexe casuïstiek of teamleden te komen? Dan gaan we graag met je in gesprek.

Dit artikel is geschreven door Summer Koster en Margreet Timmer